XỬ LÝ SỢI BÃ NHỜN, MỤN ĐẦU ĐEN *bài viết này có những hình ảnh cận cảnh lỗ chân lông, nếu các bạn thấy không thoải mái với chúng thì không nên nhìn ảnh nhé*
Sợi bã nhờn và mụn đầu đen là 2 hiện tượng thường gặp ở những người có da dầu, hỗn hợp dầu, và thường dễ thấy hơn khi chúng ta sống ở vùng có khí hậu nhiệt đới. Vào mùa hè, tình trạng này lại càng trầm trọng hơn nữa. Chúng bám chi chít trong lỗ chân lông, nhất là ở vùng mũi, có khi chúng nổi sần sùi, khiến da thô ráp hơn :(
Bản thân mình cũng có da dầu tự nhiên, và sống chung với sợi bã nhờn từ khi dậy thì, nên hôm nay, mình xin chia sẻ một số kiến thức và kinh nghiệm xử lý 2 hiện tượng này.
* Lưu ý: Đây là hiện tượng hết sức bình thường của da, không bắt nguồn từ sự tổn thương nghiêm trọng nào trên da, nên RẤT KHÓ ĐỂ GIẢI QUYẾT HOÀN TOÀN. Vì thế, cách dưỡng da mình chia sẻ dưới đây, đối với 1 số bạn, có thể chỉ là để hạn chế, chứ không phải là chữa trị triệt để nhé.
Bản thân mình giờ cũng duy trì để giảm thiểu sợi bã nhờn thôi, chứ để giải quyết hết, chắc chỉ khi da từ da dầu biến thành da khô :(
<3 NHẬN BIẾT SỢI BÃ NHỜN/MỤN ĐẦU ĐEN
- Sợi bã nhờn (sebaceous filaments) là những chấm nhỏ li ti (màu xám, đen nhạt, trắng ngà) bít tắc lỗ chân lông, thường tập trung ở vùng da có nhiều dầu. Chúng có thể nằm gọn trong lỗ chân lông hoặc hơi nổi lên, nhưng nhìn chung không quá cứng và sậm màu.
- Mụn đầu đen (blackhead) là phiên bản... siêu to siêu khổng lồ của sợi bã nhờn 😂 Vốn chúng là sợi bã nhờn, chẳng qua bị tích tụ lâu quá mà không được tác động, chúng "lớn" dần lên, trở thành những chiếc mụn đen đậm, to, cứng và dính chặt trong lỗ chân lông.
Hầu hết các trường hợp mà mình được chứng kiến, các bạn nói với mình rằng các bạn có mụn đầu đen, nhưng thực ra là các bạn có sợi bã nhờn thôi. Mụn đầu đen phải to, đậm và cứng hơn nhiều.
<3 YẾU TỐ GÂY NÊN SỢI BÃ NHỜN/MỤN ĐẦU ĐEN
Mình sẽ nêu ra các yếu tố chính gây nên 2 hiện tượng này. Khi xác định được các nguyên nhân rồi, chúng ta tìm cách giải quyết cho từng nguyên nhân một, gộp lại sẽ được cách trị hiệu quả nhất có thể nhé ^^
1/ Nguyên nhân cơ bản nhất là DƯ THỪA DẦU NHỜN: Trước tiên, da bạn phải có dầu thì mới xuất hiện sợi bã nhờn/mụn đầu đen được nhé. Khi da vì 1 lý do nào đó tiết quá nhiều dầu, lỗ chân lông ngập dầu như nam châm hút dính bụi bẩn, da chết, tạo nên "nền tảng" cho sợi bã nhờn phát triển.
2/ DA CHẾT TÍCH TỤ: Làn da chúng ta vốn có quá trình lột da chết tự nhiên, nhưng do vấn đề nào đó mà quá trình ấy không được hiệu quả như xưa, tế bào da chết đáng nhẽ phải bị tách khỏi bề mặt da, thì nay cứ bám chặt lấy da không chịu "rời xa". Chúng trộn cùng với "hồ bơi" bã nhờn và bụi bẩn trong lỗ chân lông, tạo thành một hỗn hợp như thế nào thì các bạn tự hình dung được rồi nhé 😥
3/ Khi lỗ chân lông chưa bị bít tắc hoàn toàn, hỗn hợp dầu nhờn+da chết+bụi bẩn kia tiếp xúc được với không khí, BỊ Ô XI HOÁ, trở nên đặc quánh lại và đậm màu hơn, tạo thành sợi bã nhờn, về lâu dài, có thể phát triển thành mụn đầu đen.
Xác định được 3 yếu tố chính là: dư thừa dầu; da chết tích tụ; sự oxi hoá làm bã nhờn đặc quánh và đậm màu, giờ chúng ta tìm giải pháp cho các yếu tố này nhé!
<3 CÁCH XỬ LÝ SỢI BÃ NHỜN/MỤN ĐẦU ĐEN
Đầu tiên, mình sẽ chia sẻ cách xử lý QUICK-FIX, có nghĩa là cách loại bỏ sợi bã nhờn/mụn đầu đen nhanh chóng, tạm thời, dành cho các bạn có dịp gì đó muốn lỗ chân lông sạch sẽ hơn tức thì, makeup lên da mịn màng hơn. Sau đó, mình sẽ nói đến cách dưỡng da để duy trì hiệu quả này lâu dài hơn.
(*) LOẠI BỎ SỢI BÃ NHỜN/MỤN ĐẦU ĐEN TẠM THỜI BẰNG PHƯƠNG PHÁP MASSAGE DẦU
Như các bạn biết, dầu tự nhiên và dầu nhân tạo đều có kết cấu rất nhờn và trơn. Chính kết cấu trơn trượt này sẽ giúp phần bít tắc trong lỗ chân lông trôi ra ngoài lỗ chân lông dễ dàng. Nên có thể nói, massage bằng dầu là 1 cách "nặn" sợi bã nhờn/mụn đầu đen nhẹ nhàng, không phải xâm hại gì tới da.
Thậm chí, nếu bạn có da chết bong tróc nhiều trên bề mặt da, massage dầu còn giúp gom phần da chết này lại thành những cục vón, tách chúng khỏi da.
Cách làm cụ thể rất đơn giản:
- Chọn dầu/sáp tẩy trang để massage là tốt nhất vì chúng chứa sẵn thành phần tẩy rửa nên rất dễ làm sạch. Dùng dầu tự nhiên cũng được nhưng mất công làm sạch hơn, mà làm sạch không tốt lại còn có khả năng bị mụn.
- Lấy 1 lượng dầu vừa phải ra tay, dùng ít quá sẽ khó hiệu quả. Với dầu tẩy trang, có thể bơm 2 lần ấn, với sáp tẩy trang thì 1 lượng khoảng 1 viên bi nhỏ nhé.
- Xoa dầu lên mặt THẬT NHẸ NHÀNG, mình nhấn mạnh là thật nhẹ nhàng để tránh tổn thương da hoặc tạo nên những mao mạch vỡ. Tập trung xoa vào vùng nhiều sợi bã nhờn/mụn đầu đen. Xoa theo vòng tròn nhỏ trên da, theo chiều nào cũng được, mình thấy không có sự khác biệt.
- Sau khi massage dầu trên da vài phút, các bạn có thể thấy những hạt sạn cứng, nhỏ, màu đen/xám/trắng dần xuất hiện dưới đầu ngón tay. Đây chính là "nhân" của sợi bã nhờn/mụn đầu đen đã được trôi ra khỏi da.
Với một số bạn, có thể chỉ mất 2-3 phút để thấy các hạt sạn này, một số bạn thì mất nhiều thời gian hơn. Nhưng mình khuyên chỉ massage tầm 10-15ph là tối đa để tránh khiến da bị đỏ, rát, nhạy cảm. Lần đầu làm không thành công thì để lần sau thử lại nhé.
Hồi xưa lần đầu mình massage thử, chưa có đủ kinh nghiệm và kiến thức, cứ cố massage đến 20ph vì chưa thấy tác dụng, rồi da đỏ hết cả :( Nhưng đến lần thứ 2 massage là mình đã thấy hạt sạn đầy tay, chưa bao giờ cảm giác lỗ chân lông lại sạch thoáng đến vậy 😂
- Massage xong, các bạn lấy 1 ít nước ra lòng bàn tay, xoa nhẹ nước lên mặt để nhũ hoá dầu từ từ, làm khoảng 2 lần như vậy rồi rửa sạch đi. Rửa xong, bạn sẽ thấy lỗ chân lông sạch sẽ hơn rất nhiều, bề mặt da mịn màng hơn hẳn.
(*) XỬ LÝ SỢI BÃ NHỜN/MỤN ĐẦU ĐEN VỀ LÂU DÀI
Cách massage dầu như trên rất hiệu quả để giảm ngay sợi bã nhờn/mụn đầu đen. Nhưng chúng sẽ quay lại rất nhanh nếu chúng ta không có cách dưỡng da thích hợp.
Dựa vào 3 yếu tố gây nên sợi bã nhờn/mụn đầu đen mình nêu ở trên, mình gợi ý các bạn 3 bước dưỡng da để xử lý chúng.
1/ GIẢM LƯỢNG DẦU NHỜN
Sợi bã nhờn/mụn đầu đen xuất phát từ việc dư thừa dầu nhờn, nên để trị chúng, chúng ta cần giảm lượng dầu nhờn đúng không nào? Sau đây là một số thành phần trong mỹ phẩm giúp các bạn giảm dầu nhờn:
- ĐẤT SÉT: Các loại đất sét hút dầu rất tốt nên cực kỳ phổ biến trong sản phẩm dưỡng da dành cho da dầu. Các bạn nên dùng chúng chỉ 1-2 lần 1 tuần, không nên dùng quá thường xuyên, vì đất sét không chỉ hút dầu mà còn hút ẩm nữa, lạm dụng nhiều không tốt cho sức khoẻ của da.
Và với các bạn da dầu thiếu nước, da nhạy cảm, da tổn thương thì nên cân nhắc mình có thực sự cần dùng đất sét không nhé. Nếu muốn dùng đất sét, nên dùng loại ghi là kaolin clay, tránh bentonite clay và đất sét xanh của Pháp vì 2 thằng này rất khô.
Một mẹo nhỏ mà mình được chị Emmi Hoàng mách nữa là khi đang đắp mặt nạ đất sét, các bạn thử chuẩn bị 1 lọ xịt khoáng để xịt mặt trong lúc đắp mỗi khi thấy quá khô.
Về đất sét mình dùng thì bản thân mình thấy mặt nạ đất sét của Innisfree rất ok, không bị khô da, không bị rát da.
- ZINC PCA và ZINC: do có tác dụng giảm lượng dầu thừa, giảm viêm, kháng khuẩn nên chúng thường được dùng trong sản phẩm trị mụn, nhất là các loại kem chấm mụn. Các bạn có thể mua được sản phẩm chứa Zinc trong các loại kem chấm mụn của Hàn Quốc như của Cosrx, Sidmool, A'pieu...
Bản thân mình thích dùng The Ordinary 10% Niacinamide + 1% Zinc. Lý do vì serum này chứa Zinc PCA thay vì Zinc thông thường. Nhờ có đầu PCA (Pyrrolidone Carboxylic Acid) góp phần dưỡng ẩm cho da, thành phần này không làm da thấy quá khô.
- NIACINAMIDE VÀ CHIẾT XUẤT TRÀ XANH: Niacinamide ở nồng độ 2% trở lên và các polyphenols có trong chiết xuất trà xanh được chứng minh là có khả năng làm giảm tốc độ tiết dầu nhờn ở da, giúp lỗ chân lông sạch thoáng lâu hơn, sợi bã nhờn mất nhiều thời gian hơn để quay trở lại, và khi xuất hiện, chúng cũng ít hơn, nhỏ hơn.
Từ khi sử dụng The Ordinary 10% Niacinamide + 1% Zinc, tình trạng sợi bã nhờn ở da mình giảm đi hẳn 50%. Lúc không dùng thấy rõ sự khác biệt, nên mình luôn luôn tin tưởng serum này <3 Ngoài ra, các bạn có thể tham khảo Niacinamide của Olay, Paula's Choice, Skinlex, Stratia...
Còn chiết xuất trà xanh quá phổ biến trong dưỡng da rồi nhé, có lẽ mình không cần recommend nhiều. Innisfree và Tony Moly có dòng Green Tea rất nổi tiếng. Isntree có toner Green Tea kèm nhiều chiết xuất chống oxi hoá rất oke. Sidmool cũng có dòng Green Tea với giá rẻ. Nhưng nói thật, để so sánh giữa Niacinamide và trà xanh trong hiệu quả với lỗ chân lông, mình thấy Niacinamide tốt hơn.
2/ GIẢM DA CHẾT TÍCH TỤ
Tẩy da chết hoá học là cách tốt nhất để làm giảm lượng da chết tích tụ trên bề mặt da, và quan trọng hơn cả là da chết bít tắc trong lỗ chân lông.
- Thành phần tẩy da chết nổi tiếng nhất cho làn da bị sợi bã nhờn/mụn đầu đen là SALICYLIC ACID (BHA). Do tan trong dầu, nó có thể thấm sâu vào lỗ chân lông để làm sạch da chết, thay vì chỉ hoạt động ở bề mặt da như 1 số loại acids khác chỉ tan được trong nước.
Các sản phẩm chứa BHA của Paula's Choice rất nổi tiếng, các bạn có thể tham khảo. Geek & Gorgeous, Neutrogena, The Ordinary, Silk Naturals, Garden of Wisdom đều có sản phẩm BHA ở mức giá phải chăng. Hoặc các bạn có thể dùng BHA dạng dịu nhẹ hơn là betaine salicylate có trong các sản phẩm BHA của Hàn Quốc cũng không phải là sự lựa chọn tồi. Mình đang dùng Cosrx BHA Power Liquid và thấy hiệu quả không thua kém Paula's Choice là bao mà giá lại rẻ hơn.
Tuy nhiên, mình biết nhiều bạn dùng BHA không hợp, không cho hiệu quả hoặc da bị khô, đỏ. Khi đó, các bạn có thể thử chuyển sang dùng 1 số acid khác như:
- GLYCOLIC ACID (của Alpha, Paula's Choice, Biologique, The Ordinary, Drunk Elephant, Krave Beauty, Neostrata, Bioderma, Garden of Wisdom, Pixi...)
- MANDELIC ACID (của Dr. Wu, The Ordinary, For Beloved One, Neostrata...)
- LACTIC ACID (của The Ordinary, Inkey List, Sunday Riley, Garden of Wisdom, Bravuda London...)
- PHA (Geek & Gorgeous, Balea, Swanicoco, SVR, Cosrx, Neostrata...)
- LHA (La Roche Posay, Vichy...)
3/ GIẢM ĐỘ ĐẶC CỦA DẦU NHỜN TRÊN DA
Khía cạnh thứ 3 này của sợi bã nhờn/mụn đầu đen là thứ khó trị nhất, và mình chỉ nhắc đến như 1 gợi ý thêm cho các bạn, chứ mình không nghĩ nó sẽ tạo nên nhiều sự khác biệt.
Theo nghiên cứu thì da những người bị mụn thường thiếu LINOLEIC ACID. Đây là loại acid béo có sẵn trong da chúng ta, nhưng khi da thiếu nó, dầu trên da trở nên đặc và dính hơn, dễ tạo nên hỗn hợp bít tắc lỗ chân lông, dẫn đến hình thành sợi bã nhờn và mụn nói chung.
Vì thế, theo logic, chúng ta cần bổ sung linoleic acid đúng không? Bổ sung qua đâu? Qua các loại dầu tự nhiên chứa lượng lớn linoleic acid như dầu chanh leo, dầu hướng dương, dầu hạt cây gai... Bên cạnh đó, La Roche Posay cũng dùng linoleic acid trong sản phẩm Duo(+) của họ. Nhưng thực tế, rất khó để khẳng định rằng bôi linoleic acid lên da sẽ làm tăng nồng độ linoleic acid trong da :( Vì vậy, mình nghĩ, chúng ta nên tập trung trị sợi bã nhờn/mụn đầu đen dựa vào việc giảm dầu nhờn và tẩy da chết.
<3 CHU TRÌNH DƯỠNG DA ĐỂ GIẢM SỢI BÃ NHỜN/MỤN ĐẦU ĐEN
Nói dài dòng quá rồi, giờ mình tổng kết lại các bước dưỡng da cụ thể để khắc phục sợi bã nhờn/mụn đầu đen cho các bạn nhé:
1/ Massage dầu: Nhẹ nhàng dùng dầu tẩy trang (loại ít chứa hương liệu và tinh dầu tự nhiên là tốt nhất) massage phần da có nhiều lỗ chân lông trong khoảng 5ph để giúp nhân sợi bã nhờn/mụn đầu đen trượt ra khỏi lỗ chân lông.
2/ Rửa sạch dầu tẩy trang và rửa lại bằng sữa rửa mặt dịu nhẹ để lấy sạch mọi dấu vết của makeup, kem chống nắng và dầu tẩy trang.
3/ Dùng mặt nạ đất sét bôi lên vùng da nhiều dầu và nhiều lỗ chân lông to, tránh vùng da ít dầu/khô, để đất sét hút bớt phần dầu thừa còn đọng trong lỗ chân lông. Đắp mặt nạ trong khoảng thời gian theo hướng dẫn trên bao bì rồi rửa sạch đi. Nếu thấy da bị khô trong lúc đắp, dùng xịt khoáng cho da.
4/ Dùng sản phẩm tẩy da chết hoá học để làm sạch lỗ chân lông. Bôi sản phẩm lên da và lưu trên da hoàn toàn. Hoặc giữ khoảng 10-15ph rồi rửa đi nếu đó là tẩy da chết dạng peel.
5/ Dùng các sản phẩm dưỡng da khác như bình thường, chú ý dùng thêm sản phẩm có chứa Niacinamide/Chiết xuất trà xanh/Zinc, mà như mình là mình dùng The Ordinary 10% Niacinamide + 1% Zinc.
Trong quá trình thực hiện, nếu có lúc nào thấy da bị xót, rát, đỏ bất thường, bạn hãy rửa mặt ngay đi nhé.
Chu trình này các bạn có thể làm 2 lần/tuần, hoặc nhiều hơn nếu bạn thấy cần thiết. Nếu bạn muốn thực hiện nó nhiều lần hơn (thậm chí hằng ngày cũng được), thì thi thoảng bỏ bước đắp mặt nạ đất sét đi nhé, vì theo mình mặt nạ đất sét không nên đắp hằng ngày.
<3 Hy vọng các bước dưỡng da này giúp ích cho các bạn. Mình rất muốn viết ngắn gọn nhưng chẳng hiểu sao cứ lại dông dài :( Thôi hẹn gặp lại các bạn ở post sau, mình đi chống bão đây 😓
XOXO
